🐧Linux කියන්නේ මොකක්ද? - LINUX 001

👋 හලෝ අපේ tech යාලුවනේ! අද අපි කතා කරන්න යන්නේ Linux ගැන.

ඔයාගේ පරිගණකය 🚗 එකක් වගේ කියලා හිතන්න. ඒක ක්‍රියාත්මක වෙන්න engine එකක් ඕනේ නේද? ඒ engine එකක් වගේම, පරිගණකය ක්‍රියාකරවන්න තියෙන්නේ Operating System (OS) එකක්.

🧠 Linux කියන්නේ ඒ වගේම Operating System එකක් — Windows හෝ macOS වගේම.

ඒත් මේක  ටිකක් වෙනස්!

🆓 1. නොමිලේ වගේම Open-source

Linux එක ඔයාට නොමිලේම භාවිතා කරන්න පුළුවන් 😍

ඒ වගේම ඔයාට ඒකේ code එක බලන්න, වෙනස් කරන්න, share කරන්නවත් පුළුවන්! 🤯

🌍 2. හැමතැනම තියෙන්නේ Linux

Linux තියෙන්නේ:

📱 Android දුරකථන වල

🌐 Website වලට සේවාව දෙන Servers වල

📺 Smart TVs වල

🚀 NASA වල Supercomputers වල

🔒 3. ආරක්ෂාකාරී, වේගවත්, විශ්වාසදායක

Linux කියන්නේ බිලියන ගණන් පරිශීලකයෝ භාවිතා කරන,

ආරක්ෂාකාරී 🔐, වේගවත් ⚡ සහ බිඳී යෑම අඩු 💪 system එකක්.

🧑‍💻 4. Programmer කෙනෙක්ට හෝ Tech ලෝකය කැමති අයට super tool එකක්!

Linux කියන්නෙ ඔයාට පරිගණකය ගැන වැඩි පාලනයක්, වැඩි නිදහසක් තියෙන 🧰 toolbox එකක් වගේ.

🔍 Linux කියන්නේ මොකක්ද තවත් අපි ගැඹුරින් බැලුවොත්?

🧠 1. Operating System (OS) එකක් කියන්නේ මොකද්ද?

Operating System එකක් කියන්නේ පරිගණකයක hardware එක සහ software එක අතර මැදිහත්වන මෘදුකාංගයක්.

👉 එයා තමයි පරිගණකය "මිනිස් වචන" වලින් "machine language" වලට පරිවර්තනය කරලා CPU එකට කියලා දෙන්නේ.

🐧 2. Linux කියන්නේ Unix වංශයෙහි සොහොයුරෙක්

Linux නිර්මාණය වුණේ 1991දී Linus Torvalds කියන විශ්වවිද්‍යාල ශිෂ්‍යයා විසින්.

Unix වලින් ආභාෂය ලබලා, Free & Open Source විදිහට නිර්මාණය වුණා.

🧩 3. Kernel එක කියන්නේ Linux OS එකේ හදවත ❤️

Linux Kernel එක handle කරන දේවල්:

• Memory management
• Process scheduling
• File system access
• Device control

Linux Kernel එක තමයි හැම Linux-based system එකකටම common.

🖥️ 4. Linux Distributions (Distros)

Linux කියන එකම system එකක් නෙවෙයි — ඒක විවිධ "Distributions" (Distros) දහස් ගණනාවක් නිර්මාණය වෙලා තියෙන ලොකු concept එකක්.

උදාහරණ:

🐧 Ubuntu – beginners-friendly

🧠 Debian – stable

⚙️ Arch Linux – power users ලාට

👨‍💻 Kali Linux – Ethical hacking

💼 CentOS, Red Hat – Servers වලට

දැනට ලංකාවේ ටිකක් වැඩියෙන් භාවිතා වෙන (Distro) එකක් තමයි Ubuntu කියන්නේ.

🔒 5. Linux හි  ආරක්ෂාව

• User privilege system එක 🔐
• Developers ලා review කරනවා 🔍
• Malware වලට Windows වලට වඩා අවදානම අඩුයි 🦠

🌐 6. Linux Servers Everywhere

Google, Facebook, Amazon, Wikipedia වගේ Websites — හැමොක්ම Linux Servers වලින්ම ක්‍රියාකරනවා!

📊 90%+ internet servers Linux මත.

👨‍💻 7. Developers & Power Users ලාට Ideal

Developers & Power Users ලාට ගොඩක් වැඩ කරගන්න ලේසි.

• Terminal & Bash scripting
• Programming (Python, C++, etc.)
• System Admin work
• Docker, Kubernetes 🐳
• Git, DevOps tools 🛠️

🔄 8. Customizability ❤️

Linux කියන්නේ ඔයාට ඕනෑම විදිහකට customize කරලා, look එක ඕනෑම විදිහකින් වෙනස් කරලා පාවිච්චි කරන්න පුළුවන් OS එකක්.

🧪 9. Try කරලාම බලන්න!

Virtual Machine එකක් හෝ Dual Boot එකක් හරහා safely Linux try කරන්න පුළුවන්!

🔚 අවසානය

Linux කියන්නේ tech ලෝකයේ පොඩි  කතාවක් නෙවෙයි — ඒක backbone of the internet, toolbox of programmers, සහ digital freedom එකක්!

🔥 Linux කියන්නේ ලෝකයේ බෙහෙවින්ම බලවත්, විශ්වාසදායක, හා නිදහස් Operating System එකක්!

✍️ මෙම ලිපිය ඔයාට උදව් වුනානම්, comment එකක් දාන්න!